روش درس خواندن برای کنکور و کسب رتبه برتر در کنکور
موفقیت در کنکور سراسری و ادامه تحصیل در دانشگاههای دولتی معتبر آرزوی هر کسی است رتبه هر چه بهتر باشد مزایا و امکانات آن بیشتر خواهد بود . مطالعه برای کنکور و موفق شدن در آزمون دانشگاه با امتحانات و آزمون های معمولی تفاوت اساسی دارد . برای کنکور مطالعه حجم زیاد کتابهای درسی و رقابت با صدها هزار نفر این تفاوت را بیشتر برجسته می کند ضمن اینکه پس از ماهها مطالعه شبانه روزی باید در چند ساعت آنچه را که خواندی در جلسه امتحان کنکور درو کنی . کنکور با تمام سختی ها و فشارهایش نباید جای نگرانی باشد اگر ما برای موفقیت در امتحان کنکور دارای برنامه ریزی دقیق و شیوه مطالعه درست باشیم. با مطالعه درست و منظم و استفاده از تکنیک های کتابخوانی به راحتی می توان این آزمون بزرگ را هم با موفقیت پشت سر خواهید گذاشت. شاید کنکور یا هر آزمون بزرگ دیگری کمی دلهرهآور به نظر برسد، اما در پایان این مطلب به رویکرد مناسبی دربارهی روش صحیح مطالعه برای کنکور میرسید. پس همراه ما باشید.
برای موفقیت در کنکور باید:
دو تکنیک سودمند برای مطالعه وجود دارد که آشنایی با آنها ضروری است.
سادهترین روش برای جذب انبوه اطلاعات استفاده از اثر فاصلهگذاری است. پژوهشگران این روش را در میان یافتههای گوناگون در زمینهی یادگیری «یکی از چشمگیرترین پدیدهها» میدانند.
وقتی چیز جدیدی یاد میگیرید مغزتان این آموختهی جدید را در نورونها ذخیره میکند. سپس این نورونها با نورونهای حاوی دانستههای پیشین ارتباط برقرار میکنند و شبکهای از معانی بههمپیوسته را شکل میدهند، اما تقویت این نورونها و گسترش شبکهی معنایی با یک بار تلاش کار آسانی نیست. به عبارتی برای مغز ممکن نیست که گذرگاههای عصبی را تنها در یک روز به حدی گسترش دهد که آموختههای جدید برای همیشه در ذهن ذخیره بشوند (برای همین نیاز به تکرار داریم). به همین دلیل اگر موضوعی را طی یک یا دو روز به سختی مطالعه کنید، با اینکه ساعتهای طولانی را صرف مطالعه کردهاید، به نتیجهی مناسبی در به یادآوردن آن مطالب نخواهید رسید.
پژوهشها نشان دادهاند اگر مغز را در معرض اطلاعات جدید بگذارید و سپس دستِکم یک روز تا مطالعهی بعدی صبر کنید، به نتیجهی بهتری در به یادآوردن آن اطلاعات میرسید. در این مدت مغز فرصت مییابد تا ارتباطات عصبی شکلگرفته را تقویت کند؛ بنابراین دفعهی بعد که در معرض همان اطلاعات قرار میگیرد از نظر فیزیکی برای استحکام ارتباطات آمادگی بیشتری دارد.
مثلا مطالعهی موضوعی طی یک هفته، روزی یک بار بهتر از مطالعهی ۳۰ بارهی آن در یک یا دو روز است. با اینکه تکرار کمتری داشتهاید، اما همگام با روند طبیعی مغز برای ذخیرهسازی اطلاعات پیش رفتهاید. در مورد کنکور و هنگامی که یک سال برای آمادهسازی فرصت دارید، شرایط کمی متفاوت، اما اصول و مبانی یکسان است. در روند مطالعه صحیح برای کنکور باید به دفعات و با فاصله اطلاعات لازم را به مغزتان ارائه کنید.
گام بعدی برای پشت سر گذاشتن موفقیتآمیز این آزمون تکنیکی به نام «پیشخوانی» است.
شما با حجم انبوهی از درسها و مطالب روبهرو هستید اما نگران نباشید با استفاده از فاصلهگذاری و پیشخوانی میتوانید همهی این مطالب را طی چند ماه چندین بار مرور کنید. مرور چندباره با فاصلهگذاری نقش کلیدی در به خاطر سپردن اطلاعات لازم دارد.
پیشخوانی روشی است برای دستهبندی اطلاعات بهگونهای که مدیریت آن ساده باشد. فرض بر این است که همزمان با آماده شدن برای کنکور در کلاسهای درس هم شرکت میکنید؛ اگر اینطور نیست این روش را روی برنامه و کتابهای درسیتان پیاده کنید. درس و موضوعات مربوط به هر روز را یک روز قبل بخوانید. مطالب مهم و کلیدی را که به روشهای دیگر مشخص نشدهاند، هایلایت کنید، اما از هایلایت کردن جملهی اصلی هر پاراگراف (معمولا جملهی نخست هر پاراگراف که شامل محتوای اصلی آن بند است) خودداری کنید.
در کلاس یادداشت بردارید. یادداشتهایتان باید منظم و بهگونهای باشد که به راحتی امکان مرور آنها همزمان با مرور فصلهای مختلف را فراهم کند. با توجه به اینکه مطالب را از پیش خواندهاید یادگیری مؤثرتری خواهید داشت.
اکنون که آموزش و درک مطالب را پشت سر گذاشتهاید، هنگام بازخوانی مطالب تنها عنوانها، جملهی اصلی (جملهی نخست هر پاراگراف)، قسمتهایی که نویسنده بر آنها تأکید کرده است و بخشهای هایلایت شده خودتان را بخوانید. در پایان خلاصهی هر فصل شامل جمعبندی مطالب بیانشده در آن فصل را بخوانید.
بیشتر نکتههای مهم و کلیدی در عنوانها، جملههای اصلی پاراگراف، متنهای مشخصشده (با حروف قطور، مورب یا روشهای دیگر) و قسمتهایی است که خودتان هایلایت کردهاید. مثلا جملهی اصلی شامل نکتهی کلیدی هر بند است و باقی جملات برای توضیح بیشتر بیان میشوند. پس اگر پیش از این تمام فصل را خوانده باشید اکنون با مرور جملهی اصلی هر بند موضوع اصلی آن پاراگراف را به یاد میآورید. با این روش مطالعهی هر فصل به جای یک ساعت یا بیشتر، تنها ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان میبرد و شما برای مرور چندبارهی مطالب با فاصلهگذاری که نقش حیاتی در به یاد سپردن مطالب دارد، فرصت خواهید داشت.
در کنار مطالعهی مطالب مطابق با برنامهریزیتان، هر روز یادداشتهایتان را مرور کنید، چون این مطالب را خودتان نوشتهاید، مطالعهی آنها زمان زیادی نمیگیرد. همچنین با این روش در نخستین مواجههی مغز با اطلاعاتی که برای آزمون لازم دارید، ارائهی بینقصی خواهید داشت.
اکنون باید روی تکرار در فاصلههای معین تمرکز کنید تا مغزتان اطلاعات مشابه را بارها و بارها جذب کند و در عین حال با تعیین فاصلهی مناسب (دستِکم یک روز) امکان ایجاد پیوند در شبکهی عصبی و تقویت آن را فراهم کنید.
با تکنیک پیشخوانی میتوانید روزانه حدود ۳۰۰ صفحه را همراه با یادداشتهایی که سر کلاس نوشتهاید، در زمانی حدود ۲ ساعت مرور کنید. در نتیجه هر هفته ۲۴۰۰ صفحه را مرور و بنابراین طی چند ماه ۲۰ تا ۳۰ بار مطالب موردِنیاز را با فاصلهگذاری مرور خواهید کرد. به احتمال زیاد این مقدار مطالعه برای پوشش مطالب کلی و همچنین جزئیات مسائل کافی است.
یکی از دغدغههای اساسی در پیگیری روش صحیح مطالعه برای کنکور به یادسپاری فرمولها است.
با مطالعهی کتاب و جزوهی درسی، حضور در کلاس و انجام تمرینها کاربرد و روش استفاده از فرمولها را درک میکنید، اما برای به یاد سپردن آنها باید از تکنیک فاصلهگذاری استفاده کنید. یک روش خوب این است که در دفترچهای همهی فرمولها، معادلهها و روش حل آنها به روش خودتان همراه به چند مثال بنویسید. در هنگام مرور مطالب و فصلهای مختلف با تکنیک پیشخوانی، زمانی را به مرور این فرمولها و معادلهها همراه با مثالهایشان اختصاص بدهید.
با مرور چندبارهی این فرمولها و معادلهها هر چندروز یکبار، تکنیک فاصلهگذاری اثرش را میگذارد و فرمولها در ذهنتان نقش میبندد.
پس از اینکه چند ماه از مطالعه و مرور همهی مطالب با فاصلهگذاری مناسب گذشت، باید خودتان را بیازمایید. از میان تمرینها و تکالیفتان چندین مسئله دشوار را انتخاب و حل کنید. میتوانید از کتابهای حاوی نمونهسؤال یا سؤالات مربوط به آزمونهای پیشین استفاده کنید.
خودتان را ارزیابی کنید؛ اگر از عملکردتان خشنود نیستید، پس به تکرار بیشتری نیاز دارید (با فاصلهگذاری). اگر از نتیجه راضی هستید به کارتان ادامه دهید.
برای افزایش توانایی حافظهتان به شکلی چشمگیر نکتههای زیر را در زندگی روزمرهتان در نظر بگیرید:
پژوهشها نشان دادهاند دانشآموزانی که ساعت ۱۰ شب یا زودتر به خواب میروند نسب به کسانی که در نیمهشب یا دیرتر به خواب میروند، نمرات بالاتری کسب میکنند.
نظریههای زیادی در توضیح دلیل این نتایج ارائه شده است (از جمله بهبود تولید ملاتونین)، اما شما برای اصلاح عادت خواب نیازی به جزئیات ندارید. کافی است سعی کنید تا ساعت ۱۰ هر شب به خواب بروید و ۸ ساعت خواب خوب شبانه داشته باشید. این مسئله تأثیر شگرفی در عملکرد تحصیلیتان دارد، زیرا نهتنها حافظهتان را تقویت میکند، بلکه با استراحت کافی بهتر میتوانید روی مطالعه و درک مطالب تمرکز کنید.
پژوهشهای گوناگونی رابطهی میان ورزش جدی و منظم را با عملکرد تحصیلی نشان دادهاند. بین پیادهروی، دوچرخهسواری و سایر تمرینات ایروبیک در یک روز و تمرینات قدرتی در روز بعد در رفتوبرگشت باشید. نیازی نیست مانند حرفهایها به خودتان سختی بدهید، اما ورزش کردن و تمرینات حرکتی مناسب ضروری است.
مطالعات نشان دادهاند حتی یک وعده غذای پرچربی ممکن است سطح اکسیژن را در خون تا ۲۰ درصد کاهش بدهد و این به معنای کاهش جریان خون در مویرگهای بسیار کوچک است. اگر قرار است ۲۴۰۰ صفحه را به حافظهتان بسپارید بهتر است عملکرد بدنتان را با غذاهای نامناسب تهدید نکنید. غذاهای کامل و فرآورینشده میل کنید. غلات کامل، سبزیجات، حبوبات، خشکبار و میوهها را در برنامهی غذاییتان قرار بدهید. هچنین بهتر است فقط آب بنوشید.
فراموش نکنید کلید موفقیت مرور چندباره با فاصلهگذاری مناسب است. برای کاهش زمان مطالعه بدون از دست دادن نکات کلیدی و مهم تکنیک پیشخوانی را بهکار بگیرید. دفترچهی فرمولها و معادلهها را فراموش نکنید. پیش از آزمون تا حد امکان مرور مطالب را تکرار کنید. هر دو هفته یکبار آزمونی برای خودتان ترتیب بدهید. همیشه خوب بخوابید، خوب بخورید و از ورزش روزانه غفلت نکنید. همهی این نکتهها بخشی از روش صحیح مطالعه برای کنکور هستند.
اسرار موفقیت در کنکور و آزمون دانشگاه
افراد زیادی هستند که دوست دارند با رتبه بسیار خوب در کتکور دانشگاه سراسری قبول شده و علاوه بر برخورداری از امتیاز دانشجویان برتر کنکور، در دانشگاه خوب و رشته تحصیلی مورد علاقه خود ادامه تحصیل بدهند. تب کنکور همیشه وجود داشته و خواهد داشت. همه تلاش دارند با اتخاذ روش های مناسب درس خواندن در کنکور موفق شوند. موفقیت در کنکور و کسب رتبه برتر و تک رقمی راز و رمزهایی دارد در اینجا فهرستی از رازهای موفقیت در کنکور و قبولی در آزمون دانشگاه سراسری ارائه می شود:
قصههای شبانه مخصوص کودکان است. به جای خواندن کتابهای داستان، برای چند دقیقه پیش از به خواب رفتن به مطالعهی درسی بپردازید. در طول خواب، مغز خاطرات جدید را تقویت میکند در نتیجه با این کار ما هرچیزی را که دقیقا پیش از خواب مرور کردهایم به خاطر خواهیم آورد. اما سعی نکنید که کل کار خود را به رختخوابتان منتقل کنید، چرا که این کار داشتن یک خواب خوب شبانه را دشوارتر میکند.
روش یادگیری تازهای به نام تکرار با فاصله وجود دارد که در این روش اطلاعات به قسمتهای کوچک تقسیم میشود و در یک دورهی زمانی طولانیمدت دائما مرور میشوند. بنابراین سعی نکنید که برای موفقیت در کنکور کل جدول تناوبی را به یک باره حفظ شوید؛ به جای این کار هر روز چند ردیف را یاد بگیرید و روز بعد، پیش از خواندن ردیف جدید، ردیفهای قبلی را مرور کنید.
برای موفقیت در کنکور مطالبی را که حتما باید از حفظ باشید به داستان تبدیل کنید تا اطلاعات آن مطلب برای شما معنای بیشتر پیدا کنند. برای مثال، برای حفظ کردن ستون شانزدهم جدول تناوبی که به ترتیب شامل عناصر O، S، Se، Te و Po است میتوان این داستان را ساخت: استاد سکته کرد، ترکید، پوکید.
براساس تحقیقات انجام شده مطالعهی یک مطلب در مکانهای مختلف در هر روز احتمال فراموشی آن مطلب را کاهش میدهد. هر بار که ما مکان مطالعهی خود را تغییر میدهیم (مثلا از کتابخانه به کافیشاپ یا از کافیشاپ به پارک)، مغز خود را وادار میکنیم که هر بار ارتباط تازهای با مطلب تشکیل دهد، درنتیجه آن مطلب یه یک خاطرهی قویتر تبدیل میشود.
فقط به یک موضوع نپردازید، هر بار مطالب مختلفی را مطالعه کنید. این تکنیک ما را آماده میکند تا از یک استراتژی درست برای یافتن راهحل مسئلهی خود استفاده کنیم. مثلا، برای تمرین ریاضی، اگر هر بار پشت سر هم فقط مسائل تقسیم را حل کنیم، دیگر بدون هیچ فکری میدانیم که فقط باید این کار را انجام دهیم. اما اگر در مجموعهای از مسائل نیاز به ضرب، تقسیم و جمع و سایر عملیاتهای ریاضی باشد، آنگاه باید لحظهای صبر کنیم و به این فکر کنیم که کدام روش جواب صحیحی را به ما خواهد داد.
خودآزمایی یکی از بهترین روشهای آمادگی برای موفقیت در کنکور است. از اینکه به سختی به یاد میآورید که پنجمین پادشاه سلسلهی قاجار چه کسی بوده است نگران نشوید؛ هرچه در شرایط تمرینی چیزی را سختتر به یاد بیاوید، در آینده و در شرایط واقعی راحتتر آن را به خاطر خواهید آورد.
برای موفقیت در کنکور از مهارتهای نوشتاری خود نهایت استفاده را ببرید. نتیجهی تحقیقات نشان دادهاند هنگامی که مطلبی را مینویسیم خیلی ایمنتر در ذهن ما ذخیره میشود تا اینکه آن را تایپ کنیم. مهمترین بخشهای مطالب درسی خود را در یک برگهی کاغذ دیگر مجددا بنویسید.
خواندن مطالب با صدای بلند به شما کمک میکند تا به دو روش آن را حفظ کنید: دیدن مطلب و شنیدن مطلب. البته در این شرایط تضمینی نیست که شما را از کتابخانه بیرون نیندازند.
به یک کافه بروید و یک نوشیدنی کافئیندار سفارش بدهید؛ در بسیاری از تحقیقات مشخص شده است که قهوه و چای سطح هوشیاری را بالا نگه میدارد، به خصوص که در فضای خوابآور کتابخانه حتی پوست زبالهی یک آدامس روی کف زمین هم میتواند توجه ما را به خود جلب کند.
برای موفقیت در کنکور خودتان را فراموش نکنید. یک کوکی سالم بخورید، در خیابانهای اطراف خانهتان قدم بزنید، پنج دقیقه وبگردی کنید؛ هر کاری که باعث سرحالیتان میشود انجام دهید. دانستن اینکه خواندن چند صفحهی دیگر میتواند نقش به سزایی در نتیجهی آزمون شما داشته باشد، اجتناب از تعلل را در روزهای نزدیک به آزمون آسانتر میکند.
کار گروهی برای همه مطلوب نیست اما برای کسانی که از تلاش گروهی نفع کوچکی میبرند، مطالعهی گروهی میتواند سودمند باشد. هر چند روز یک بار برای مرور درسها با دوستان درسخوان خود جمع شوید. یک نفر را مسئول انجام برخی وظایف کنید مثل: تهیهی میان وعده و انتخاب موسیقی و هدایت گروه در جهت رسیدن به هدف.
یکی از مهمترین مهارتهایی که یک دانشآموز میتواند داشته باشد، اختصاص زمان برای برنامهریزی است. هفتهی خود را تنها با هدف نامفهومی مثل مطالعه برای امتحان تاریخ شروع نکنید؛ به جای این کار هدف خود را به وظایف کوچکتر تقسیم کنید. با یک مداد بر روی تقویم برای خود برنامه منظم بنویسید؛ مثلا، هر روز از ساعت ۱ تا ۳ را به مرور تاریخ بپردازید.
درست پیش از آنکه برای ۳ ساعت به چند صفحه کاغذ زل بزنید، برای ۳ دقیقه به دیوار خیره شوید. تحقیقات نشان دادهاند که مراقبه میتواند اضطراب را کاهش دهد و گسترهی توجهات را بالا ببرد. در حالی که این تحقیقات بیشتر بر روی انجام منظم مراقبه تاکید دارند، اما چند دقیقه انجام این کار برای کسب آرامش هیچ ضرری نخواهد داشت.
همزمان، هم خوشفکرتر و هم قویتر شوید. براساس نتایج تحقیقات انجام شده تنها نیم ساعت ورزش هوازی میتواند سرعت پردازش مغز و سایر تواناییهای شناختی مهم را بهبود ببخشد. در اطراف خانه آهسته به دویدن بپردازید و ببنید که چگونه امتیاز IQ شما کمی بالاتر میرود.
علاوه بر اینکه میتوان در شبهای دراز امتحان به موسیقی اتکا کرد، میتوان با آن استرس را نیز دور نمود. در حالی که هر کسی سلیقهی موسیقیایی متفاوتی دارد، اما مشخص شده است که موسیقی، به ویژه نوع کلاسیک آن، اضطراب و تنش را کاهش میدهد. پس یادداشتهای زیستشناسی خود را با یک موسیقی همراه کنید تا مقداری استرس را از خود دور نمایید.
یافتههای علمی نشان میدهد که اسیدهای چرب اُمگا۳ که در ماهی، آجیل و روغن زیتون یافت میشوند، پتانسیل بالایی در افزایش عملکرد مغز دارند. نتایج یک تحقیق نشان داده است که خوردن ترکیبی از اسیدهای چرب اُمگا۳ و اُمگا۶ پیش از امتحان، اضطراب ناشی از آزمون را کاهش میدهد.
تحقیقات علمی نشان دادهاند که استراحت منظم میتواند بهرهوری را بالا ببرد و توانایی ما را برای تمرکز بر روی یک فعالیت بهبود ببخشد. پس برای بالا بردن سطح بهرهوری، از درس و کتاب فاصله بگیرید و در میانهی روز به یک سالن ورزشی بروید.
وقتی با جزوهای پر از معادله روبرو هستید که باید آنها را حفظ کنید، ممکن است وسوسه شوید که سعی کنید تمام شب را به حفظ کردن آن بپردازید. اما شب زندهداری کمتر به کسب یک نمرهی خوب منتهی میشود. در حقیقت، این کار باعث اختلال در عملکرد شناختی و بالا رفتن حساسیت نسبت به استرس میشود. در روزهای نزدیک به آزمون، سعی کنید ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه داشته باشید تا کمبود خواب تمام تلاش و کوششتان را خراب نکند.
همهی ما در آستانهی آزمون بزرگ، وقتی که کاملا روی درس تمرکز داریم با صدای فیسبوک یا سایر شبکههای اجتماعی یا پیامرسانها توجهمان به سمت گوشی یا کامپیوترمان میرود. اگر برای درس خواندن به کامپیوتر احتیاج دارید، از برنامههایی مثل this one استفاده کنید تا اینترنت را برای مدتی کوتاه قطع کند و شما بتوانید به درس و مطالعهی خود بدون هیچ حواسپرتی بپردازید.
تحقیقات نشان داده است که استشمام اسانسهایی مثل رزماری یا اسطوخدوس میتواند به کسب آرامش پیش از آزمون کمک کند. از مرورهای دیوانهوار دقیقه نودی دست بردارید و برای چند دقیقه سعی کنید عطردرمانی کنید.
یوگاکارانِ سختکوش، تواناییهای شناختی بهتری دارند به خصوص دارای وسعت توجه بیشتری نسبت به بقیه افراد هستند. انجام یک سری تمرینات روزانهی یوگا میتواند قدرت تمرکز شما را برای روزهای آزمون تقویت نماید.
بعضی افراد روز درس میخوانند و بعضی دیگر شب؛ بعضی ترجیح میدهند در کنار یکی از دوستانشان مطالعه کنند و بعضی دیگر هم باید در سکوت کامل باشند. برای یافتن روشی که از آن بهترین نتیجه را میگیرید آزمایش کنید و سپس به آن پایبند شوید.